Sportgeschiedenis: de professionalisering van het voetbal

Het jaar 1885 is één van de meest cruciale jaartallen voor de ontwikkeling van de voetbalsport zoals wij die kennen. In dat jaar werd in Engeland door de Football Association (FA) na jaren ruzie en illegale betalingen het professionele voetbal officieel gelegaliseerd. De eerste officiële Nederlandse voetbalwedstrijd (tussen amateurclubs, wel te verstaan), moest toen nog gespeeld worden en werd pas in 1886 afgewerkt tussen HFC (foto) en Amsterdam Sport.

De huidige regels werden in Engeland in 1873 gecodificeerd, alhoewel de sport daarvoor al vele jaren beoefend werd. Na de codificatie ging het snel: in het Engelse voetbal ontstond in een rap tempo een kloof tussen de Noordelijke clubs, die een professionele aanpak hadden en hun arbeiders (al dan niet illegaal) begonnen te betalen, en de Zuidelijke clubs, die vast bleven houden aan hun amateuridentiteit. Door deze kloof en de ontstane niet-gereguleerde situatie kon de bond eigenlijk niets anders doen dan het professionalisme legaliseren.

Met het ontstaan van voetbalclubs als 'bedrijven', kwamen de verenigingen al snel tot de conclusie dat het hoofd niet boven water gehouden kon worden door alleen maar vriendschappelijke wedstrijden te spelen. Op initiatief van Aston Villa-voorzitter William McGregor werd dan ook in 1888 te eerste professionele voetbalcompetitie opgezet: de Football League. Deze competitie van twaalf teams werd in het eerste jaar met overmacht gewonnen door Preston North End, dat ook meteen de FA Cup wist te winnen. (op de foto links: William McGregor)

Nederland
Waar in Engeland al vóór 1900 werd begonnen met de invoering van het betaalde voetbal, volgden veel andere landen pas na de tweede wereldoorlog met deze stap. In Nederland duurde het nog langer: de KNVB was namelijk een fel tegenstander van de invoering van het betaalde voetbal. Ook in ons land werden echter amateurspelers stiekem betaald. Toen tijdens de zogenaamde 'Watersnoodwedstrijd' (foto) duidelijk werd dat het niveauverschil tussen de vaderlandse competities en de professionele competities in het buitenland gigantisch was, richtten tien clubs de Nederlandse Beroeps Voetbalbond (NBVB) op en begonnen zelf maar een betaalde competitie.

Omdat de betere spelers al snel richting die 'wilde' competitie vertrokken, kon de KNVB eigenlijk niet anders dan overstag gaan: met de Vrede van Utrecht tekenden KNVB-voorzitter Hans Hopster en NBVB-voorzitter Egidius Joosten op 13 november 1954 een overeenkomst die de fusie van beide bonden betekende. Er werden in 1956 drie divisies opgericht, waarvan de hoogste - de Eredivisie - in het eerste jaar gewonnen werd door Ajax.

Zaterdag 27 februari verschijnt er weer een 'Sportgeschiedenis'. Dan gaan we het hebben over de geschiedenis van de befaamde 'Boat Race', die een week later gehouden wordt.